Mức lương 40–50 triệu đồng một tháng – con số từng được xem là trong mơ của người trẻ Việt – giờ đây không đủ để mang lại sự yên tâm về một căn nhà cho riêng mình.

Lương 40-50 triệu không dám mua nhà.

Theo báo cáo từ Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), giá bán căn hộ tại Hà Nội trong nửa đầu năm 2025 đạt mức trung bình khoảng 75 triệu đồng mỗi mét vuông. Điều đáng lo ngại hơn là 60% sản phẩm mở bán mới có mức giá vượt ngưỡng 80 triệu đồng, và ngày càng nhiều dự án được chào bán trên mốc 100 triệu đồng mỗi mét vuông – một cột mốc từng là ranh giới của phân khúc siêu sang, giờ trở thành “mức sàn” của nhiều khu chung cư mới.

“Chúng tôi nhận thấy một bộ phận khách hàng là người trẻ, dù có thu nhập ở mức 40–50 triệu đồng mỗi tháng, vẫn không dám xuống tiền mua nhà nếu không có sự hỗ trợ tài chính từ gia đình. Áp lực trả nợ vay, đặc biệt là sau thời gian ưu đãi khi lãi suất thả nổi bắt đầu áp dụng, thực sự trở thành rào cản quá lớn,” ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS, chia sẻ. Ông nhấn mạnh rằng đây không chỉ là một hiện tượng thị trường, mà đã chạm đến ngưỡng cảnh báo xã hội.

Nghịch lý đang hiện rõ: người dân có nhu cầu thực, có năng lực tài chính tương đối tốt, lại không thể tiếp cận được nơi ở phù hợp. Trong khi đó, thị trường lại tràn ngập các sản phẩm mà số đông không đủ khả năng chi trả. Các khu vực từng được xem là “giá mềm” tại Hà Nội như Hà Đông hay Hoàng Mai nay cũng chứng kiến mức giá chào bán của các dự án mới vượt 70 triệu đồng mỗi mét vuông – tăng gần gấp đôi so với chỉ hai năm trước.

Điều trớ trêu là nguồn cung không hề thiếu. VARS cho biết chỉ riêng trong quý II năm nay, Hà Nội có hơn 6.800 căn hộ mở bán mới, gần gấp đôi quý đầu năm. Năm 2024 ghi nhận tổng cộng 30.000 căn hộ tung ra thị trường – mức cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây. Tuy nhiên, việc các chủ đầu tư chủ yếu phát triển sản phẩm thuộc phân khúc cao cấp và hạng sang khiến cho thị trường rơi vào tình trạng lệch pha cung – cầu nghiêm trọng.

Một khảo sát do VnExpress thực hiện với hơn 7.600 người tham gia trong tháng 7 cho thấy, có đến 52% không có ý định mua nhà trong nửa cuối năm nay do giá cả leo thang quá nhanh. Khoảng 21% cho biết sẽ tiếp tục ở nhà thuê để chờ thị trường điều chỉnh. Phần lớn người tham gia khảo sát khẳng định khả năng tài chính của họ chỉ cho phép mua nhà dưới 3 tỷ đồng – tương đương một căn hộ 2 phòng ngủ, diện tích 70–80m² ở các khu vực ngoài trung tâm nếu tính theo mặt bằng giá cũ. Nhưng với mức giá hiện nay, 3 tỷ đồng chỉ đủ để tiếp cận các sản phẩm có diện tích khiêm tốn, hoặc nằm ở vị trí xa trung tâm, hạ tầng kết nối chưa hoàn thiện.

Thực tế này không chỉ khiến người trẻ chùn bước trước quyết định mua nhà, mà còn dẫn đến những hệ lụy mang tính xã hội sâu sắc hơn. Giấc mơ an cư bị trì hoãn khiến kế hoạch lập gia đình, sinh con cũng chậm lại. Ông Đính cảnh báo rằng hiện tượng “ngại cưới, lười sinh” đang lan rộng, một phần bắt nguồn từ khó khăn trong việc tiếp cận nhà ở. Câu chuyện về những cặp đôi phải hoãn cưới vì chưa đủ tiền đặt cọc mua nhà, hay vợ chồng trẻ ở thuê nhiều năm trong căn hộ chật hẹp dù cả hai có thu nhập tốt, đã không còn xa lạ với cư dân đô thị.

Chia sẻ với chúng tôi, chị Nguyễn Thanh T. (33 tuổi), nhân viên cấp quản lý trong ngành công nghệ, cho biết thu nhập của hai vợ chồng chị gần 90 triệu đồng/tháng nhưng sau 4 năm vẫn chưa mua được nhà. “Chúng tôi định mua căn hộ 70m² ở Long Biên với giá khoảng 5,3 tỷ đồng. Tuy nhiên, với số tiền phải vay ngân hàng lên tới hơn 3 tỷ, thì mỗi tháng gánh nợ khoảng 35–40 triệu đồng là quá sức, chưa kể chi phí sinh hoạt, nuôi con. Cuối cùng, chúng tôi chọn ở thuê và tiếp tục gửi tiết kiệm,” chị nói.

Từ góc nhìn của các chuyên gia, nhà ở không chỉ là sản phẩm bất động sản mà còn là nền tảng an sinh, là gốc rễ cho sự ổn định nhân khẩu và phát triển xã hội. Một thị trường lành mạnh phải đảm bảo được khả năng tiếp cận cho đại đa số người dân có nhu cầu thực. Khi người trẻ làm việc chăm chỉ, có học vấn và thu nhập khá nhưng vẫn bị “bỏ lại” bởi giá nhà leo thang, điều đó đặt ra câu hỏi lớn cho các nhà hoạch định chính sách.

Tại các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản hay Hàn Quốc, hiện tượng “người trẻ từ chối mua nhà” do giá bất động sản quá cao đã gây ra những hậu quả lâu dài như giảm tỷ lệ sinh, giảm tiêu dùng cá nhân và khiến nền kinh tế mất đi một lực lượng trung lưu năng động. Việt Nam, nếu không điều chỉnh kịp thời, có nguy cơ đi vào vết xe đổ ấy.

Bất động sản phân khúc cao.

Trước tình hình trên, VARS đã kiến nghị Chính phủ cần khẩn trương nghiên cứu chính sách điều tiết dòng tiền đầu tư vào bất động sản, hướng vào phân khúc nhà ở giá phù hợp. Các gói tín dụng ưu đãi cần được thiết kế để hỗ trợ người mua ở thực – thay vì các nhà đầu tư thứ cấp. Đồng thời, việc phát triển hạ tầng giao thông như vành đai, metro, cao tốc cần được đẩy nhanh tiến độ nhằm mở rộng không gian đô thị, giảm áp lực giá ở trung tâm.

Mặt khác, VARS cũng đề xuất khuyến khích các chủ đầu tư vừa và nhỏ tham gia thị trường bằng cách phát triển các khu đô thị quy mô nhỏ tại tỉnh thành lân cận, hoặc ở vùng ven các đô thị lớn. Đây là thị trường luôn có lượng cầu lớn, khả năng thanh khoản cao và ít rủi ro hơn so với phân khúc hạng sang.

Đặc biệt, Chính phủ cần có cơ chế kiểm soát giá đất và chi phí phát triển dự án – hai yếu tố được cho là đẩy giá nhà lên cao một cách bất hợp lý. Sự tham gia của Nhà nước trong vai trò điều phối cung – cầu và giám sát thị trường sẽ là yếu tố then chốt giúp bình ổn giá nhà trong dài hạn.

Trong bối cảnh nhiều người trẻ chật vật mưu sinh giữa thành phố hiện đại mà vẫn không dám mơ đến một mái nhà cho riêng mình, giấc mơ an cư dường như đang bị đẩy lùi xa hơn bao giờ hết. Không chỉ là một vấn đề kinh tế, bất động sản đã và đang trở thành một chỉ báo xã hội: nơi phản ánh sự phân hóa giàu nghèo, bất bình đẳng cơ hội và sự hụt hơi của chính những người đang gánh vác tương lai đất nước.

Vì thế, đã đến lúc câu hỏi “Tại sao người trẻ có lương 50 triệu vẫn không thể mua nhà?” không còn chỉ là một hiện tượng gây tò mò, mà cần được nhìn nhận như một cảnh báo chiến lược. Nếu không giải quyết thấu đáo, chúng ta có thể đang xây dựng một thành phố hiện đại nhưng thiếu bàn chân vững chắc của những người trẻ – những người từng được kỳ vọng sẽ là chủ nhân tương lai của nó.