top

Dịch bệnh "cái chết đen" co bắt nguồn từ Trung Quốc

Thứ 2 | 25/11/2019 banbientap1
plnn.vn: Ngày nay, nhiều người nghĩ rằng, dịch hạch chỉ còn tồn tại trong sách lịch sử. Đó là một biểu tượng đen tối thời Trung cổ, trước khi các bác sĩ biết đến sự tồn tại của virus, vi khuẩn. Những người bị mắc dịch bệnh này trước tiên, họ sẽ cảm thấy đau toàn thân rồi thấy hạch nổi lên, ho ra máu, cuối cùng, nhiều người tử vong.

Nhân viên một trung tâm phòng chống dịch bệnh Trung Quốc mặc đồ bảo hộ trước khi bước vào
 phòng thí nghiệm giám sát dịch hạch ở tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc) hôm 28/8/2019. Ảnh: VCG


Đó từng là cách miêu tả về đại dịch “Cái chết đen", trong thế kỷ 14 dịch hạch bắt đầu tràn qua châu Âu, giết chết tới 60% dân số châu lục này, đây được coi là trong một trong những đại dịch tồi tệ nhất lịch sử loài người, CNN đăng bài ngày 24/11. 
Vừa qua có 3 người ở Trung Quốc mắc hai thể bệnh dịch hạch khác nhau trong tháng này. Việc này chứng minh rằng, dịch hạch không còn là một vấn đề nghiêm trọng như xưa nhưng không phải là không xuất hiện ở thời điểm hiện tại.



Dịch hạch tấn công thành phố Florence của Ý hồi thế kỷ 14. Tranh: Giovanni Boccaccio.
 

Truy tìm nguồn gốc dịch bệnh và cách lan truyền của nó

Trong 2.000 năm qua thì chúng ta phải đối mặt 3 đợt bùng phát dịch hạch trên diện rộng trong quá khứ và điều này khiến gần 200 triệu người tử vong.

Đại dịch lần thứ nhất diễn ra vào thế kỷ 6, trong khoảng thời gian mà hoàng đế Byzantine Justinian đệ nhất trị vì. Đại dịch lần thứ hai (được gọi là Cái chết đen) quét qua châu Âu từ thế kỷ 14. Đại dịch lần thứ ba bắt đầu ở Trung Quốc trong thế kỷ 19 rồi lan sang các nước châu Á khác và Mỹ.

Thời Trung cổ, nhiều người nghĩ rằng, dịch hạch là do Thượng đế gửi tới để trừng phạt tội lỗi của họ. Nhưng sự thật thì không phải như thế vì đến thế kỷ 20, các nhà khoa học chắc chắn rằng, cả ba lần đại dịch đều do vi khuẩn Yersinia pestis có trong bọ chét và các loài động vật có vú cỡ nhỏ gây ra.

Theo nghiên cứu của ngành khoa học thì có một số chủng Yersinia pestis khác nhau. Loại phổ biến nhất khiến bệnh nhân nổi hạch, viêm phổi.

Nhưng từ những năm 1970 và 1980, các nhà sử học và sinh học bắt đầu chỉ ra rằng, đại dịch lần thứ hai khiến nhiều người chết hơn, nó gần như rất khác biệt đại dịch lần thứ ba.

Điều này khiến người ta đặt ra giả thuyết, một loại bệnh khác (không phải dịch hạch) đã gây ra đại dịch “Cái chết đen”, ông Winston Black, nhà sử học đang viết sách giải thích các giả thuyết về dịch hạch, nói. “Có giả thuyết cho rằng, đại dịch ‘Cái chết đen’ không phải do dịch hạch gây ra, mà có thể là do bệnh than hoặc một bệnh gì đó kiểu như Ebola sơ khởi”, ông cho biết.

Khi các nhà khoa học tìm ra cách lấy được chính xác ADN từ những mẫu cổ xưa, bao gồm xương người thời Trung cổ thì một bước ngoặt mới đã mở ra trong những năm 2000.

Khi phân tích các bộ xương của nạn nhân dịch hạch, các nhà khoa học tìm thấy dấu vết Yersinia pestis, nhà sử học Black nói. Nhưng nếu dịch hạch không khác biệt về gien, tại sao đại dịch lần thứ hai lại gây chết người nhiều đến vậy?

Nhiều người cho rằng lý do dẫn đến số lượng người chết cao hơn là điều kiện vệ sinh kém, nơi ở chật chội thời Trung cổ. Nhưng ông Black nói rằng, điều đó vẫn chưa có tính thuyết phục cao vì có những người khác sống trong điều kiện tương tự nhưng không mắc bệnh, không tử vong quá nhanh như vậy.

Khoảng một thập kỷ trước, dịch hạch có thể bắt nguồn từ Đông Á hơn 2.600 năm trước, điều này được một số nhà khoa học đặt giả thuyết cho hay. Theo họ, đại dịch lần thứ hai có khả năng khởi phát ở Trung Quốc rồi lan sang châu Âu qua Con đường Tơ lụa – tuyến đường thông thương thời cổ nối Trung Quốc với châu Âu. Họ cũng cho rằng, dịch hạch có thể đã lan đến châu Phi thông qua chuyến đi của nhà thám hiểm Trung Quốc Trịnh Hòa – người đi vòng quanh thế giới hồi thế kỷ 15.

Nhưng dịch hạch có thể xuất hiện trước đó từ rất lâu, khoảng 5.000 năm trước ở châu Âu bởi vì các nhà khoa học sau đó tìm thấy bằng chứng ADN liên quan. Vì thế, giả thiết Cái chết đen có thể bắt đầu ở Trung Quốc khó đứng vững, ông Black nói.

Dù đại dịch lần thứ hai thực sự khởi phát từ Trung Quốc thì giả thuyết liên quan nhà hàng hải Trịnh Hòa cũng không khả thi vì nếu tàu của ông này có chuột nhiễm bệnh dịch hạch thì toàn bộ thủy thủ đoàn nhiều khả năng đã chết trước khi họ đến được châu Phi.


Các thanh tra dịch hạch trên một con phố của Hong Kong vào khoảng năm 1890. Ảnh: Getty Images.

Trung Quốc nơi tồn tại đại dịch lần thứ ba

Đại dịch lần thứ ba thì người ta không còn thắc mắc gì nhiều. Lần này, các nhà khoa học khẳng định, dịch bệnh bắt đầu vào thế kỷ 19 ở Trung Quốc, ngày nay thuộc tỉnh Vân Nam ở khu vực tây nam nước này.

Dịch hạch sau đó lan ra Hong Kong, lúc đó là thuộc địa của Anh, và từ đó sang các khu vực khác của châu Á và Mỹ thông qua các tuyến đường thương mại.

Người đang học tiến sĩ ở Đại học Hong Kong về lịch sử dịch hạch ở Hong Kong, ông Jack Greatrex: “Không thể phủ nhận con đường bệnh lan truyền từ Trung Quốc ra thế giới bên ngoài”.

Giai đoạn 1986-2005 và vào năm 2016, dịch hạch một lần nữa diễn ra ở tỉnh Vân Nam.

Ngày nay, dịch hạch không còn đáng sợ như trước. Nếu không được điều trị, bệnh nhân có thể tử vong, nhưng có thể chữa trị dễ dàng với thuốc kháng sinh. Sau mấy ca dịch hạch mới được phát hiện ở Trung Quốc, Trung tâm Phòng chống dịch bệnh Trung Quốc nói rằng, nguy cơ lây bệnh là rất thấp, báo Trung Quốc China Daily đưa tin.

Giai đoạn 2010-2015, thế giới có 584 bệnh nhân dịch hạch tử vong, theo Tổ chức Y tế Thế giới. Riêng năm 2017, thế giới có 219 triệu người mắc sốt rét, trong đó có 435.000 ca tử vong.

Link gốc đây
PV (tổng hợp)

BÌNH LUẬN & CHIA SẺ

Đang tải bình luận,....

Đọc thêm

Thứ 3 | 13/08/2019 | Lượt xem: 664 | Tác giả: admin

Tại phong trào ly khai của Yemen, người đứng đầu cho biết ông đã sẵn sàng tham gia các cuộc đàm phán hòa bình do Saudi làm trung gian sau khi các cuộc đụng độ với lực lượng thân Chính phủ đã giết chết hàng chục người ở thành phố Aden.

Tại phong trào ly khai của Yemen, người đứng đầu cho biết ông...

Chủ nhật | 22/12/2019 | Lượt xem: 550 | Tác giả: banbientap1

Cuộc biểu tình luật quốc tịch Ấn Độ khiến 18 người chết. Số người bị mất mạng do cuộc biểu tình đã tăng lên 18 sau khi 10 người thiệt mạng ở Uttar Pradesh, bang lớn nhất và đông dân nhất của đất nước này.

Cuộc biểu tình luật quốc tịch Ấn Độ khiến 18 người chết. Số người...

Thứ 7 | 23/11/2019 | Lượt xem: 647 | Tác giả: banbientap1

Bộ Luật Lao động sửa đổi đã được Quốc hội đã chính thức thông qua, theo đó vấn đề cần quan tâm nhất là việc tăng tuổi nghỉ hưu trong điều kiện làm việc bình thường của nam từ 60 lên 62 tuổi, nữ từ 55 lên 60 tuổi. Mặt khác, người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được nghỉ hưu sớm hơn tuổi trên không quá 5 năm. Còn nếu thêm điều kiện suy giảm khả năng lao động, tuổi nghỉ hưu còn sớm hơn.

Bộ Luật Lao động sửa đổi đã được Quốc hội đã...

Thứ 4 | 01/09/2021 | Lượt xem: 618 | Tác giả: admin

Pháp luật Ngày nay trân trọng giới thiệu bài viết của Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn đặc xá 2021 về công tác đặc xá năm 2021.

Pháp luật Ngày nay trân trọng giới thiệu bài viết...

Thứ 2 | 27/04/2020 | Lượt xem: 633 | Tác giả: admin

Chiều 27/4, tại Quận ủy quận Bình Thạnh, Thành ủy TPHCM đã tổ chức Lễ công bố và trao quyết định cán bộvề điều động, chỉ định đ/c Lâm Đình Thắng giữ chức Bí thư Quận uỷ Quận 9 và đ/c Triệu Lệ Khánh giữ chức Phó Bí thư Quận uỷ quận Bình Thạnh.

Chiều 27/4, tại Quận ủy quận Bình Thạnh, Thành ủy TPHCM...

Thứ 7 | 05/10/2019 | Lượt xem: 573 | Tác giả: banbientap1

Một nhóm có liên quan đến chính phủ Iran đã thực hiện một vụ tấn công nhằm vào chiến dịch tái tranh cử năm 2020 của Tổng thống Mỹ Donald Trump .

Một nhóm có liên quan đến chính phủ Iran...

Thứ 4 | 06/11/2019 | Lượt xem: 613 | Tác giả: banbientap1

Mỹ cảnh báo rằng khi theo đuổi quyết liệt việc quân sự hóa trí tuệ nhân tạo thì Nga và Trung Quốc sẽ thách thức vị trí của Mỹ trong tương lai.

Mỹ cảnh báo rằng khi theo đuổi quyết liệt việc quân sự...

Chủ nhật | 15/12/2019 | Lượt xem: 554 | Tác giả: banbientap1

Ông Jeff Van Drew là nghị sĩ đảng Dân chủ tại tiểu bang New Jersey đã phản đối gay gắt trong cuộc điều tra luận tội đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Để giữ vững lập trường của mình đối với vấn đề trên ông đã thông báo với nhân viên sẽ chuyển sang đảng Cộng Hòa vào tuần sau.

Ông Jeff Van Drew là nghị sĩ đảng Dân chủ tại tiểu...